MUZIEKTHERAPIE
‘Het belangrijkste van de muziek staat niet in de noten’ - Gustav Mahler
Muziek is overal om ons heen. Het kan voor sommige mensen een belangrijk moment van het leven definiëren of een groot aandeel hebben in het vormen van je persoonlijkheid. Hiphop, klassiek of volledig nieuwe muziek; binnen de muziektherapie kan het allemaal voorbij komen.
Muziek is overal om ons heen. Het kan voor sommige mensen een belangrijk moment van het leven definiëren of een groot aandeel hebben in het vormen van je persoonlijkheid. Hiphop, klassiek of volledig nieuwe muziek; binnen de muziektherapie kan het allemaal voorbij komen.
Muziektherapie
Muziektherapie is, net als de andere vaktherapeutische disciplines, een ervaringsgerichte vorm van hulpverlening geschikt voor kinderen en jongeren. De muziektherapeut maakt gebruik van verschillende methoden en werkvormen (improviseren, samen luisteren naar muziek, songwriting, zingen, muziek opnemen, etc.) om met iemand spelenderwijs aan een persoonlijke leerdoel te werken. Dit kunnen doelen zijn op sociaal, emotioneel, cognitief, gedragsmatig of lichamelijk gebied.
Muziektherapie kan zowel systemisch, individueel en in een groepssetting worden ingezet.
Muziektherapie kan zowel systemisch, individueel en in een groepssetting worden ingezet.
De therapeut
De therapieruimte is gevuld met een breed instrumentarium zodat er kan worden afgestemd op de muzikale voorkeuren van het kind/de jongere.
De therapeut biedt zowel in de ruimte als binnen de muzikale oefening het kind/de jongere een veilige plaats om zichzelf te kunnen laten zien en horen. Binnen de muziektherapie worden gedragspatronen zichtbaar; kun je je aandacht lastig bij de muzikale taak houden of je lastig afstemmen op het spel van de ander? Doordat dit op een natuurlijke wijze naar boven komt, is er een aanknopingspunt om hier samen naar te kijken en aan te werken binnen de muziektherapie. Zodra het kind/de jongere zich veilig en geaccepteerd voelt door de therapeut, kan er worden geëxperimenteerd binnen de therapie. Er wordt samen stilgestaan bij de nieuwe muzikale ervaringen waarbij de therapeut zich opstelt als een veilig figuur om het over de nieuwe ervaring te hebben. De therapeut heeft nooit een oordeel, enkel begrip.
Na de therapie kan het kind/de jongere weer met een nieuwe dosis zelfvertrouwen en zelfkennis verder ontwikkelen.
De therapeut biedt zowel in de ruimte als binnen de muzikale oefening het kind/de jongere een veilige plaats om zichzelf te kunnen laten zien en horen. Binnen de muziektherapie worden gedragspatronen zichtbaar; kun je je aandacht lastig bij de muzikale taak houden of je lastig afstemmen op het spel van de ander? Doordat dit op een natuurlijke wijze naar boven komt, is er een aanknopingspunt om hier samen naar te kijken en aan te werken binnen de muziektherapie. Zodra het kind/de jongere zich veilig en geaccepteerd voelt door de therapeut, kan er worden geëxperimenteerd binnen de therapie. Er wordt samen stilgestaan bij de nieuwe muzikale ervaringen waarbij de therapeut zich opstelt als een veilig figuur om het over de nieuwe ervaring te hebben. De therapeut heeft nooit een oordeel, enkel begrip.
Na de therapie kan het kind/de jongere weer met een nieuwe dosis zelfvertrouwen en zelfkennis verder ontwikkelen.
De drie fases van therapie
De therapie start met de onderzoeksfase, ook wel de opbouwende fase genoemd.
In deze fase wordt altijd een onderzoek gedaan om de hulpvraag van het kind / de jongere duidelijk in kaart te brengen. Om een positieve relatie op te bouwen met het kind / de jongere dient de therapeut oog te hebben voor de basisbehoeften van het kind / de jongere. Het kind / de jongere moet gevoed worden met aandacht, gezien en gehoord worden in wat het nodig heeft. In deze beginfase biedt de therapeut basisveiligheid voor het kind / de jongere om de positieve relatie tot stand te laten komen. |
Het kind / de jongere heeft steun nodig in de vorm van bevestiging, begrip en erkenning. Bovendien dient de therapeut het kind / de jongere te beschermen tegen overspoelende emoties (dit doet de therapeut door het stressraam van het kind / de jongere te reguleren en/of door te voorkomen dat het kind / de jongere van streek raakt).
(Toe)vertrouwen Wanneer in de therapie aan al deze basisbehoefte van het kind / de jongere is voldaan, ontstaat er een vertrouwensrelatie tussen het kind / de jongere en de therapeut en biedt de praktijkruimte een milieu waar het kind / de jongere zich veilig kan voelen, zich kan ontspannen en zich kan openen. De therapeut volgt het kind / de jongere nu in zijn gedrag. Hierbij is de therapeut betrouwbaar, voorspelbaar en benoemt de handelingen en emoties van het kind / jongere. Het kind / de jongere kan eropuit gaan en wordt ondernemender. De therapeut heeft aandacht en leeft mee. Wanneer de therapeut een rol toebedeeld krijgt in de interactie met het kind / de jongere, vraagt hij het kind / de jongere hoe hij deze rol mag invullen. Zo krijgt het kind / de jongere de regie en kan het genieten van zijn eigen kracht en mogelijkheden. |
De therapeut geeft het kind / de jongere de ruimte om binnen zijn spel op zoek te gaan naar oplossingen voor de tegenvallers en frustraties. Binnen de veiligheid van de therapeutische setting nodigt de therapeut het kind / de jongere uit om te experimenteren met ander, nieuw gedrag. Het kind / de jongere leert steeds beter zijn eigen gedrag te reguleren. Zo nodig is de therapeut nog een externe affectregulator. De therapeut sluit aan bij het (sociaal-emotionele) niveau van de ontwikkeling van het kind / de jongere en past doelgerichte interventies toe.
In je lijf komen Al bewegend en voelend leert het kind / de jongere zijn lichaamssensaties te koppelen aan zijn emoties. Binnen de muziektherapie wordt er gewerkt met kinderen / jongeren aan een positief zelfidee door het kind succeservaringen op te laten doen. Gelijkertijd staat de therapeut met het kind / de jongere stil bij wat het kan, wil, denkt en voelt. Hierdoor groeit het zelfbesef van het kind / de jongere. Transfer Met een realistisch zelfbeeld kan het kind / de jongere eventueel noodzakelijke veranderingen van zijn gedrag vrijwillig (zonder dwang of straf), van binnenuit nastreven. Via ‘verwoording’ van de ervaringen en van de bewustwordingen in de omgang met de therapeut, krijgt het kind / de jongere taal voor zijn ervaringen en kan hij erover gaan denken en vertellen met meer abstracte begrippen. Door variatie en herhaling in de ervaringen zullen zich op breinniveau andere mentale modellen vormen. |
De kracht van Muziektherapie
Muziek komt direct bij ons binnen en geeft iemand de mogelijkheid zijn persoonlijke verhaal te laten horen op een eigen manier. Niet alleen stilstaan bij wat je is overkomen of waar je moeite mee hebt, maar ook gaan zien en laten horen waar je goed in bent en wat je nog zou willen en kunnen worden. Daar is muziektherapie een krachtig middel voor.
